Moje dziecko jest sportowcem czyli dekalog świadomego Rodzica - część 1

 

Na wstępie kilka zdań wyjaśnienia... Informacje zawarte w "dekalogu" to przede wszystkim odpowiedzi na pytania zadawane przez Rodziców w trakcie wizyt w Poradni medycyny sportowej albo podczas treningów. Na pewno FB nie zastąpi wizyty u lekarza, fizjoterapeuty, psychologa, dietetyka. Każdy młody sportowiec jest inny, ma inne potrzeby, a ja muszę przekazywaną wiedzę uśrednić i dopasować do tzw. mediany. Nie wiem, czy tematów będzie 10 ale "dekalog" brzmi ładnie :) To zacznijmy (krytyka wypowiedzi, zwłaszcza konstruktywna mile widziana). To pierwszy post i będzie trochę chaosu, trochę zapowiedzi, trochę urwanych myśli do kontynuowania w przyszłości...

 

BADANIE LEKARSKIE MŁODEGO SPORTOWCA
Celem badania lekarskiego jest uzyskanie odpowiedzi na kilka pytań - w zależności od stażu treningowego, poziomu sportowego i długofalowego programu rozwoju różne będą priorytety w formułowaniu odpowiedzi i gradacji stopnia ich istotności. Zwracam uwagę na użyte sformułowanie "długofalowy program rozwoju". Uważam, że zawsze trzeba zdefiniować oczekiwania stawiane sobie przez młodego sportowca, stawiane dziecku przez Rodziców i Zawodnikowi przez Trenera. Nie zawsze będą one ze sobą spójne ale to temat rzeka i wymaga swojego wpisu.
Wracamy do głównego wątku. Pierwsze badanie to przede wszystkim kwalifikacja do uprawiania danej dyscypliny. Zazwyczaj pozytywna, czasami z uwagami, rzadko z kategorycznym NIE. Proponuję nie utożsamiać tego badania z badaniami do tzw. licencji sportowej, o której bardzo często Trenerzy przypominają sobie przed pierwszymi zawodami (zdarza się, że po kilku latach regularnych treningów). Badanie wstępne to przede wszystkim wykluczenie przeciwwskazań zdrowotnych do danej formy ruchu. Jeżeli istnieją jakieś przeciwwskazania (albo istnieje duże ryzyko ich rozwoju w późniejszym czasie) to wolę, żeby dziecko i Rodzice dowiedzieli się o nich na samym początku niż po kilku latach treningów, zwłaszcza, że pewna część przeciwwskazań ma charakter względny i przy odpowiednim prowadzeniu młodego Zawodnika nie powinna przeszkadzać w jego sportowym rozwoju. 
Podstawa każdego badania to zapoznanie się z dokumentacją medyczną dziecka, chorobami wieku dziecięcego, przebytymi urazami, realizacją kalendarza szczepień, dostępnymi wynikami badań. Nie potrafię zrozumieć Rodziców, którzy ukrywają w trakcie wywiadu informacje na temat stanu zdrowia dziecka. Przecież wiele z tych informacji jest w książeczce zdrowia, w dokumentacji medycznej z innych poradni. Pamiętam Rodziców antyszczepionkowych, którzy nie potrafili zrozumieć dlaczego doktor prosi o wpis w dokumentacji, że ich 9-letnia córka będzie jeździła na koniach na ich odpowiedzialność - jakoś trudno było zrozumieć związek z otarciem skóry, brudną ziemią, tężcem i brakiem szczepienia... o lekceważeniu takich "banalnych problemów" jak wada wzroku, przebyte utraty przytomności, zawał u dziadka w 36 roku życia czy stosowanie leków przeciwpadaczkowych nie warto już wspominać.
Pierwsze badanie to w znacznej mierze badanie pediatryczne - ocena układu krążenia, badanie brzucha, osłuchiwanie płuc, ocena uzębienia... + dokładne badanie narządu ruchu. Badanie narządu ruchu, które powinno objąć nie tylko statyczne spojrzenie na przestrzenne ułożenia poszczególnych elementów szkieletu względem siebie lecz również badanie dynamiczne (funkcjonalne) oceniające zachowanie tych elementów podczas ruchu. Sugeruję oparcie badania na podstawowych wzorcach ruchowych - wspięcie na palce, przysiad, jaskółka na 1 nodze z półprzysiadem, deska, brzuchy z wyłączeniem funkcji zginaczy bioder, siad prosty ze skłonem do kolan. Uzupełnieniem powinna być ocena ruchomości w stawach biodrowych i barkowych, ocena zakresów ruchomości w stawach skokowych i symetria napięcia mm. czworogłowych uda i biodrowo-lędźwiowych.
Badanie powinno zakończyć się sformułowaniem prostych zaleceń skierowanych do Rodzica wraz z dokładnym wytłumaczeniem ryzyka związanego z uprawieniem dyscypliny w oparciu o zaburzone wzorce posturalne (nieprawidłowa postawa ciała) i ruchowe. Należy uświadomić Rodzica, że warunkiem długofalowego rozwoju dziecka jest sumienie realizowany trening ogólnorozwojowy, a jego intensywność jest wypadkową wielu czynników, także uwarunkowanych genetycznie. Może się zdarzyć, ze ćwiczenia realizowane w ramach treningów specjalistycznych nie uwzględnią indywidualnych potrzeb młodego sportowca i będzie istniała potrzeba zorganizowania "korepetycji" ruchowych pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty lub trenera od motoryki. Najlepiej zanim zacznie boleć.

Wpis jest efektem wieloletniej pracy autora, jego przemyśleń, doświadczeń. Jeżeli jest w nim coś czym chcielibyście podzielić się z innymi proszę o uszanowanie praw autorskich i podanie linku do materiału źródłowego.